2024-2025 toplu iş sözleşmesi (TİS) müzakerelerinde hükümetin teklifine kamu çalışanları da yansıyor. 2024’ün ilk altı ayı için yüzde 14, ikinci altı ayı için yüzde 9; 2023’ün ilk altı ayında yüzde 6, ikinci altı ayında yüzde 5 zam yapılmasını yetersiz bulan kamu çalışanları bugün işlerinden ayrılıyor.
KESK en düşük kamu çalışanı maaşının 45 bin TL’ye çıkarılmasını isterken, hükümetin ilk önerisiyle yaklaşık maaş iki yıl sonra bile 30 bin TL civarında kalacak. KESK, kamu emekçilerini yoksulluk sınırının altında yaşamaya zorlayacak bu zammı reddederek sokağa davette bulundu. KESK’liler, Ankara başta olmak üzere birçok ildeki işlerinden ayrılacak ve harekete geçecek. Hükümet yarın ikinci teklifini sunacak.
‘HÜKÜMET YOKSULLUK İÇİN DEĞERLENDİRİLEN ÖNERİYLE BİR ARAYA GELDİ’
Önerilen artışın iki yıl sonra bile mevcut yoksulluk düzeyine ulaşamadığına dikkat çeken KESK Eş Başkanı Şükran Kablan Yeşil, kamu çalışanlarına sunulan zam oranını ve istifa hareketini BirGün’den Dilan Esen’e değerlendirdi.
BDT tablosunun oluşturulmasının da sorunlu olduğuna işaret eden Yeşil, “6 dönemdir KESK olarak böyle bir tablo ve grev hakkı olmayan bir BDT sistemini kabul etmeyeceğimizin altını çiziyoruz. Haklar eşyadan önce gelir. Grev hakkı kapsamındaki teklifimizi TİS çabasına arz ettik. Hükümet, tüm kamu emekçilerini ve emeklileri yok sayan, onları ölüme ve yoksulluğa mahkum eden bir teklifle geldi. Bu fiyat artışı hedeflenen enflasyon oranlarına uygun olarak yapılmaktadır. Bunun asla zaman almadığını görmek mümkündür. TÜİK yıllardır gerçek dışı rakamlar açıklıyor. Öte yandan hükümet de böyle bir teklifle geliyor” dedi. Merkez Bankası’nın enflasyon tahminine dikkat çeken Yeşil, “Temmuz ayında hedeflenen enflasyon yüzde 22 olarak açıklandı ancak Merkez Bankası bunu yüzde 58 olarak revize etti. Hedeflenen enflasyon rakamlarında bile çok geride. Parasal değeri yoktur. Zaten bir vergi adaletsizliği sistemi var. Temmuz ayında maaş artışları daha cebimize girmeden birden fazla gelir kaybına maruz kalıyoruz. Satın alma gücündeki erimenin yıllar içinde bu noktaya gelmesi sistematiktir.”
KAMU ÇALIŞANLARININ TALEPLERİ
KESK’in taleplerinden bazıları şöyle:
• Brüt olarak 8 bin 138,89 TL olarak verilen ek mobil ödeneğinin taban katsayıya dahil edilmesi ve bu artıştan emekli kamu görevlilerinin yararlanması.
• Her çocuk için eş yardımını 3.310 TL’ye, çocuk yardımını 2.220 TL’ye çıkarmak.
• Büyükşehirlerde 7 bin 500 TL, diğer illerde 5 bin TL kira yardımı yapılması.
• Kamuda en az maaş alan kamu çalışanının maaşının Ocak 2024 prestijiyle 47 bin 500 TL’ye, diğer illerde görevli ise 45 bin TL’ye çıkarılması, bu tutarların üç ayda bir güncellenmesi yoksulluk sınırındaki artış oranında ve büyümeden payların eklenmesi.
• Temel fiyatın yıllık %15’i geçmeyecek şekilde Gelir Vergisi matrahına göre ayarlanması.
• Vergilerde adaletin sağlanması, dolaylı vergilerin azaltılması, Varlık Vergisi’nin getirilmesi.
• Aylık 3 bin 325 TL gıda yardımı.
• Tüm kamu çalışanlarına yılda iki kez brüt taban ücret üzerinden ikramiye verilmesi.
• ILO Şiddet ve Taciz Sözleşmesi’nin onaylanması.
• İstanbul Sözleşmesi’nin hukuka aykırı olarak feshedilmesinin iptali.
PAZARLIK HUKUKU ÇOK YETERLİDİR
Memur-Sen’den yapılan açıklamaya göre Konfederasyon, 2-9 Ağustos tarihlerinde 50 bin kamu çalışanının katılımıyla dijital ortamda 7’nci Dönem Toplu İş Sözleşmesi’ne ilişkin bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırmaya göre kamu çalışanlarının yüzde 40’ı artan eş yardımı, yüzde 24’ü doğum, evlenme ve ölüm yardımı ve yüzde 16’sı kreş yardımı talep etti. Eş yardımını sırasıyla yüzde 24 ile doğum, evlilik ve ölüm yardımı ve yüzde 16 ile kreş yardımı izledi. Araştırmaya katılan kamu görevlilerinin yüzde 82’si evlenmek veya çocuk sahibi olmak için maddi yardıma ihtiyaç duyacağını belirtirken, maddi yardım almadan evlenebileceğini veya çocuk sahibi olabileceğini belirtenlerin oranı yüzde 4,49 oldu. Kamu çalışanları da mevcut yasanın kendi çabaları ve adil toplu pazarlık için yeterli olmadığını dile getirdi.
